Μια βόλτα στο Βροντάδο της Χίου, μια κωμόπολη που απέχει 7 χλμ από την πόλη ή «Χώρα», όπως την αποκαλούμε εμείς οι ντόπιοι, αρκεί για να διαπιστώσουμε ότι η ναυτιλία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του. Ο Βροντάδος είναι νοτισμένος από την αύρα της θάλασσας. Τα πρόσωπα και οι ζωές μας χαρακωμένες από την αρμύρα του θαλασσινού νερού. Σύγχρονοι ιχνηλάτες και εμείς, τα παιδιά του Βροντάδου, θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε την ιδιαιτερότητα του τόπου μας.

   Τα οδωνύμια κάθε περιοχής μαρτυρούν την ιστορία του τόπου, μας βοηθούν να πατήσουμε στα χνάρια του χρόνου. Έτσι κι εμείς αποφασίσαμε να γυρίσουμε τους δρόμους του Βροντάδου και να αντλήσουμε πληροφορίες από τους δρόμους, τις πλατείες, τα δημόσια κτίρια που συχνά αποτελούν δωρεές από σημαντικές για τον τόπο προσωπικότητες.

   Ξεκινώντας την περιδιάβαση από το κτίριο του Δημαρχείου Βροντάδου  (πριν την καθιέρωση του θεσμού "Καποδίστριας" & «Καλλικράτης») σας παρουσιάζουμε τη «ναυτική» πλευρά του Βροντάδου. Στο κτίριο - σύμβολο της ένωσης των δύο μέχρι τότε ξεχωριστών κοινοτήτων- υπάρχουν τα πορτραίτα των μεγάλων ευεργετών-εφοπλιστών του Δήμου καθώς και η προτομή του Γεωργίου Χ'Φραγκούλη Ανδρεάδη που θεωρείται πρωτεργάτης της επανένωσης  του βόρειου με το νότιο Βροντάδο που αναπτύχθηκε το 1918 και δωρητής του πρώτου Δημαρχείου το 1924. 

Στην ίδια περιοχή, λίγα βήματα πιο πέρα από το «Δημαρχείο», σχεδόν μέσα στη θάλασσα υπάρχει το άγαλμα του Αφανή Ναύτη, έργο του γλύπτη Απάρτη που φτιάχτηκε προς τιμήν όλων των Χιωτών ναυτικών που χάθηκαν ταξιδεύοντας σε καιρούς ειρήνης αλλά και πολέμου, στις θάλασσες του κόσμου.
           

                                                                                                                                                 
Συνεχίζοντας, περνάμε  στο «Ανδρεάδειο Γυμνάσιο», όπου σήμερα στεγάζεται το Γ.Ε.Λ. Βροντάδου. Το οικοδόμημα κτίστηκε το 1924, με δαπάνες του μεγάλου ευεργέτη – εφοπλιστή Γεώργιου Χ’’ Φραγκούλη Ανδρεάδη, ο οποίος είχε οραματιστεί ναυτική σχολή «...δίπλα στην Παναγιά την Μούτσαινα, διότι ακριβώς εκεί είναι το κέντρο του Βροντάδου και δίπλα είναι η θάλασσα...». Προηγουμένως, το ίδιο κτίριο είχε φιλοξενήσει το πρώτο Δημαρχείο του Βροντάδου (1925-28), τη Ναυτική Σχολή (1929-32) και τέλος, ταπητουργική Σχολή (1933-38). Το Σεπτέμβριο του 1956 έγινε ανεξάρτητο και από το σχολ. έτος 1961-62 μετατράπηκε σε Γυμνάσιο ναυτικής κατεύθυνσης. Το 1964 διαιρέθηκε σε Γυμνάσιο και Λύκειο. Ενοποιήθηκε ξανά κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Μεταπολιτευτικά από το σχολ. ‘έτος 1976-77 διαιρέθηκε ξανά σε Γυμνάσιο και Λύκειο. Το Δεκέμβριο του 2001, το γυμνάσιο μεταστεγάστηκε σε νέο διδακτήριο.  Στη "γειτονιά", υπάρχει και το ΕΠΑΛ Βροντάδου, με τα τμήματα πλοιάρρχων και μηχανικών του εμποριού ναυτικού σηματοδοτώντας τη συνέχεια της ναυτικής παράδοσης του τόπου.,

 Στην ίδια οδό, που φέρει το όνομα: Γεωργίου Χατζή – Φραγκούλη Ανδρεάδη,  προς τιμήν του μεγάλου εκείνου ευεργέτη, εδρεύει και η εκκλησία της Παναγίας «Μούτσαινας», δηλαδή της Παναγίας  που προστατεύει τους ναυτόπαιδες (μούτσους). Η εκκλησία ανήκε αρχικά στους πλοιάρχους. Στο σεισμό της 23ης Ιουλίου 1949 έπαθε σοβαρές ζημιές και κατεδαφίστηκε. Στη θέση της ανηγέρθηκε νέος με δαπάνες των οικογενειών Λουκά και Σταματίου Δ. Φαφαλιού εις μνήμη των γονέων τους. 

 Στη συνέχεια, κατευθυνόμαστε προς την ενορία του Αγίου Γεωργίου διασχίζοντας τις οδούς : Φαφαλιών, Ζωρζή Μιχαληνού και Διονυσίου Γκιούλη που ονομάστηκαν έτσι προς τιμή των ομώνυμων ευεργετών – εφοπλιστών, που προσέφεραν πολλά στο τόπο, αλλά και την οδό ηρώων Ρίτσου και Παστρικάκη, οι οποίοι ως μαχητές του ελληνικού πολεμικού ναυτικού έπεσαν ηρωικά στη μάχη του Αίπους κατά την απελευθέρωση της Χίου το 1912.  

 Αρχικά συναντάμε τη "Σχολή Αρρένων Βροντάδου", το σημερινό 1ο Δημοτικό σχολείο Βροντάδου, δωρεά των Γεωργίου και Ζωρζή Μιχαληνού και το "Ξενίειον Παρθεναγωγείον" σημερινό 1ο νηπιαγωγείο Βροντάδου, δωρεά του Ιωάννη Ευστρατίου Ξενιού .

Στην ίδια περιοχή βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Φιλοπρόοδου Όμιλου Βροντάδου (Φ.Ο.Β.) και του "Φαφαλίειου Σταδίου", δωρεά και τα δύο της οικογένειας των Φαφαλιών. Στο Φ.Ο.Β στεγάζεται μουσείο το οποίο περιλαμβάνει Λαογραφικό, Ιστορικό, Ναυτικό, Εκκλησιαστικό τμήμα, τα γραφεία του ομίλου και της εφημερίδας «Τα νέα του Βροντάδου», δανειστική βιβλιοθήκη και αίθουσα διαλέξεων – εκδηλώσεων, ενώ το γήπεδο προσφέρει στους νέους τη δυνατότητα να ασχοληθούν με τον κλασικό αθλητισμό, το ποδόσφαιρο, την καλαθοσφαίριση (μπάσκετ) και την πετοσφαίριση (βόλεϊ). .

Παραπλεύρως του Φ.Ο.Β βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Στον αυλόγυρό του υπάρχει μια στήλη αφιερωμένη στους Βρονταδούσους ναυτικούς, ο τάφος του Ζωρζή Μιχαληνού και το μνημείο των πεσόντων του απελευθερωτικού εκστρατευτικού σώματος στη μάχη του Αίπους το 1912. Επίσης στο καμπαναριό του ναού τοποθετήθηκε το 1952 το μηχανικό ρολόι, δωρεά του καπετάν Διονύση Γκιούλη.

 Κάνουμε μια παράκαμψη και επισκεπτόμαστε το νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου, όπου τάφοι ευεργετών είναι λαξευμένοι σε σχήμα καραβιού και στολισμένοι με ανάγλυφες άγκυρες, για να θυμίζουν τη σχέση τους με τη θάλασσα και τη ναυτιλία. Για το ναό που βρίσκεται στο νεκροταφείο ο Νικόλας και η Μαριέττα Ευσταθίου έχουν, αυθόρμητα, προσφέρει χρήματα για την κατασκευή του. Προς τιμή τους ονομάστηκε μια οδός με τα ονόματά τους

  Από εκεί μεταβαίνουμε στο Νηπιαγωγείο Παναγιάς Ερειθιανής, το οποίο οικοδομήθηκε με δαπάνη του εφοπλιστή Μιχαήλ Βενιάμη. Λίγο πιο κάτω υπάρχει μια παιδική χαρά – πλατεία, που ονομάστηκε πλατεία Πολυτίμης και Γεωργίου Χ’’ Φραγκούλη Ανδρεάδη, που ο δεύτερος αναφέρθηκε πολύ συχνά παραπάνω .

Προχωρώντας  φτάσαμε στο κτίριο της Προοδευτικής Εκπολιτιστιστικής Κοινωνικής Ένωσης Βροντάδου (Π.Ε.Κ.Ε.Β), στην είσοδο του οποίου υπάρχουν προτομές των  μεγάλων ευεργετών – εφοπλιστών του σωματείου. Η  Π.Ε.Κ.Ε.Β. είναι κι αυτή ένα πνευματικό κέντρο όπως και το Φ.Ο.Β.. Εκτός από το τμήμα κολύμβησης και πόλο, έχει τμήματα χορού και θεάτρου. Το κτίριο περιλαμβάνει το κινηματοθέατρο ή αίθουσα "Ματθαίος Μουντές", όπως ονομάστηκε προς τιμή του γνωστού Χιώτη ποιητή, την αίθουσα συνεδρίασης συνταξιούχων ναυτικών, το Κ.Ε.Π. Βροντάδου και παλαιότερα είχε κι ένα μουσείο που τώρα, λόγω προσπαθειών ανακαίνισης, έχει μεταστεγαστεί προσωρινά. Επίσης, πριν τις προσπάθειες αυτές, λειτουργούσαν και τμήματα ζωγραφικής και αγγλικών.

 Στον όρμο Λω βρίσκονται οι ναυταθλητικές εγκαταστάσεις  και μια οργανωμένη πλαζ, δωρεά του εφοπλιστή Κωστή Λώ.   

Συνεχίζοντας το οδοιπορικό μας στην οδό Κωστή Λω, φτάνουμε στο "νησί", όπου βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών και του οποίου η μνήμη εορτάζεται κάθε χρόνο με ιδιαίτερη λαμπρότητα από τις αρχές και τις οικογένεις των ναυτικών μας.

Μετά περνάμε στη Δασκαλόπετρα. Η "Δασκαλόπετρα" ονομάζεται αλλιώς "Δασκαλειό" και "Πέτρα του Ομήρου". Λέγεται έτσι γιατί, σύμφωνα με την παράδοση, είναι ο τόπος όπου ο γνωστός ποιητής Όμηρος δίδασκε τα αθάνατα έπη του, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι ο πεπλατυσμένος βράχος με τον αυτόλιθο μικρό ναό της θεάς Κυβέλης στο μέσον, σε συνδυασμό με τα νερά της γειτονικής πηγής, πρέπει να ήταν αφιέρωμα της Πολιτείας ή κάποιου ιδιώτη στη θεά και να αποτελούσε ιερό τέμενος που εξυπηρετούσε τη λατρεία της. Στην ίδια περιοχή ήκμασε, μάλλον, και η Σχολή Ομηρίδων Ραψωδών. Μάλιστα, σύμφωνα με την παράδοση, στη Δασκαλόπετρα αποβιβάστηκε ο Χριστόφορος Κολόμβος που επισκέφτηκε τον Βροντάδο για να μελετήσει ναυτικούs χάρτες και ν' αντλήσει πληροφορίες από έμπειρους Βρονταδούσους ναυτικούς που θα τον βοηθούσαν στο μεγάλο ταξίδι της ανακάλυψης της Αμερικής

 Τελειώνουμε τη περιδιάβασή μας στον  ναό του Αγίου Μάρκου, του  ναού που έχει ακόμη τα τάματα των ναυτικών κρεμασμένα στον πολυέλαιο. Πρόκειται για μικρά μεταλλικά (ασημένια ή και χρυσά) ομοιώματα καραβιών, που  αφιέρωναν στον Άγιο για κάποιο θαύμα που τους έγινε. Εδώ συναντήσαμε και τον καπετάν Γιώργη Κουλούρη  συνταξιούχο πια, που μας μίλησε για τις συνθήκες με τις οποίες αποφάσιζαν να ακολουθήσουν οι σύγχρονοί του και ο ίδιος το δρόμο της θάλασσας όπως και για πολλά άλλα σχετικά με τη ζωή των ναυτικών στα χρόνια του. 
 

 
Εκτός από τα παραπάνω υπάρχουν κι άλλα πολλά στοιχεία που μαρτυρούν τηη σχέση του τόπου με τη θάλασσα. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Οδός Ανδρόνικου ή Χαχόλου. Προς τιμή του Βρονταδούση ναύτη, ο οποίος υπηρέτησε στις διαταγές του Υδραίου Πυρπολητή  Πιπίνου κατά την επανάσταση του 1821
• Οδός Απολεσθέντων Ναυτικών. Προς τιμή των απολεσθέντων Βρονταδούσων Ναυτικών
• Οδός Δημόκριτου Πειθή. Προς τιμή της σπουδαίας ναυτικής οικογένειας των «Πειθήδων», των οποίων τα αρχοντικά υπήρχαν στην ίδια περιοχή
• Οδός Ευγενίας Χανδρή. Προς τιμή της, για τις πολλάπλες και συνεχείς προσφορές της υπέρ των απόρων και των αναξιοπαθούντων κατοίκων του Βροντάδου (από εφοπλιστική οικογένεια)
• Οδός Καθηγητού Στρατή Γ. Ανδρεάδη. Προς τιμή του άξιου απογόνου της οικογένειας Γεωργίου και Πολυτίμης Χατζή – Φραγκούλη Ανδρεάδη, μεγάλων ευεργετών του Δήμου.
• Οδός Καπετάν Μιχαήλ Χανδρά. Για την προσφορά του στη ναυτική παράδοση του τόπου, καθώς και για την μεγάλη οικονομική δωρεά του υιού του, Λεωνίδα, προς το Δήμο Βροντάδου
• Οδός Κωνσταντίνου Κανάρη. Προς τιμή του μεγάλου πυρπολητή του αγώνα του 1821
• Οδός Μαργαρώνηδων. Προς τιμή των εφοπλιστών, μεγάλων ευεργετών της ενορίας του Αγίου Μάρκου και δωρητών του Δήμου Βροντάδου.
• Οδός Μιχαήλ Βενιάμη. Σε ένδειξη τιμής για τη συμμετοχή του υιού του Ελευθέριου Μ. Βενιαμή στη δαπάνη για την κατασκευή της ομώνυμης οδού.
• Οδός Πλοιογράφου Αριστείδη Γλύκα . Ονομασία προς τιμή του λαϊκού πλοιογράφου, που έχει γίνει ευρύτερα γνωστός ως ο «Θεόφιλος της Ναυτιλίας». Η ονοματοθεσία έγινε κατόπιν επιθυμίας της οικογένειας Ματθαίου Δ. Λω, η οποία τσιμέντωσε με δικά της έξοδα τον δρομίσκο, στον οποίο βρίσκεται η πατρογονική οικία του καλλιτέχνη.

Αλλά και τα σπίτια των ναυτικών διαφέρουν από τα άλλα! Συνήθως είναι μεγάλα, με ωραίες καγκελόπορτες και σημεία που μαρτυρούν πως ανήκουν σε ναυτικό, π.χ.  μια μικρογραφία άγκυρας πάνω στην πόρτα ή ακόμα και περίεργα αντικείμενα από ξένες χώρες στον κήπο ή και στην είσοδο.

Στη συνέχεια, όταν μπαίνεις στο εσωτερικό, καταλαβαίνεις πως βρισκεσαι σε σπίτι πολυταξιδεμένου ανθρώπου. Τα βάζα, οι αντίκες και πολλά αντικείμενα από μακρινές χώρες ή ακόμα και από το καράβι, διακοσμούν τα σαλόνια των σπιτιών.

   Εκτός όμως από τα υλικά σημάδια που φανερωνουν την έντονη επίδραση της ναυτιλίας στο Βροντάδο, υπάρχουν κι άλλα που θα τα ανακαλύψουμε μόνο όταν ζήσουμε και γνωρίσουμε βαθύτερα το Βροντάδο και τους κατοίκους του. Περίπου 4 στις 10 οικογένειες βασίζονται οικονομικά στη ναυτιλία, ως πλοίαρχοι ή μηχανικοί και αρκετοί είναι και οι εφοπλιστές. Οι ζωές των Βρονταδούσων είναι στενά συνδεδεμένες με τη ναυτιλία 

  

 Δείτε ακόμα στο Υου Τube:

100 αιώνες ναυτική παράδοση

Χιώτες καραβομαραγκοί

Χιώτες ναυτικοί

Συντροφοναύτες του Άη -Γιάννη

Το καράβι στην Τέχνη

http://www.youtube.com/watch?v=02UZvlTCo68